#64 - mei 2016

W. Kneepkens: IANNO, van beroep Olieslager of toch….?

Een van de meest bekende namen in historische opschriften in onder andere de Zonneberg is die van IANNO. Wim Kneepkens is jarenlang bezig geweest met de inventariseren van alle opschriften van IANNO in de gangenstelsels van de Sint Pietersberg. Ook bestudeerde hij het archief van grotonderzoeker Jan Spee, dat overgedragen is aan het Regionaal Historisch Centrum in Maastricht. Uit eerdere onderzoeken was bekend geraakt dat IANNO gerelateerd kan worden aan de naam Jan Hupkens en die was mogelijk van beroep olieslager (een olieslager was de molenaar van een oliemolen.) Maar was dat wel zo? Kneepkens is in de archieven op zoek gegaan naar de naam Hupkens en zijn familie en vergeleek de gevonden feiten met de opschriften in het gangenstel. Hij kwam tot zeer interessante bevindingen. Bevindingen waarvan in enkele gevallen het ultieme bewijs (nog) ontbreekt, maar de waarschijnlijkheid een bijzonder hoog gehalte heeft. Van enige betrokkenheid als olieslager is in iedere geval niets gebleken. Ook interessant is de tijdlijn van alle bezoeken van IANNO en zijn familie aan de Sint Pietersberg. Het biedt een helder overzicht van de in eerste instantie schijnbare overvloed aan namen en data van IANNO.

R. Visser en G. Majoor: Kardoenblekerij herleeft in Zonneberg.

In de Zonneberg verwijst het opschrift Cardon culture des Champs Elysees – L. Wintgens naar een vergane “cultuur”: het ondergronds kweken van de haast vergeten groente kardoen. Sinds 1943 is de kwekerij in de groeve leeg en verlaten. En zoals de beide auteurs het zelf al schrijven: waar iets in de berg onbekend is, is de bergloper geneigd om dat nader te onderzoeken. In dit geval om te beginnen met uit te zoeken wat kardoen nu eigenlijk is en vervolgens het oprakelen van de geschiedenis van de kardoenkwekerij in de Zonneberg. Ze gebruikten diverse informatiebronnen op internet en als belangrijke gegevensdrager het boek “Onvergetelijke groenten”. Maar ook andere literatuur werd uiteraard geraadpleegd. Een onverwachte ontmoeting met de jongste dochter van Louis Wintgens leidde tot een interview om haar herinneringen te kunnen noteren. Het resultaat was een schat aan gegevens en details over de kwekerij van haar vader. Aangespoord door de verkregen kennis zijn de auteurs zelf kardoen gaan opkweken in hun tuin om deze te laten overwinteren en het jaar nadien uit te zetten in de voormalige kwekerij van Wintgens. Ook met verse planten werd geëxperimenteerd en de resultaten daarvan worden verwoord in dit artikel.

H. Ogg, F. Willems en J. Janssen: Een raadsel: Van Schaik en de Grote Berg.

In het archief van van Schaik bevindt zich een plattegrond van een gangenstelsel, waar vaag een grote driehoek en aslijnen op afgebeeld staan. Daarnaast is er een aslijnenkaart met verschillende meetlijnpatronen, dezelfde grote driehoek (maar dan nu duidelijker) en de situering van een bovengronds perceel boven de Grote Berg (Lacroixberg) in Zussen. Beide kaarten zijn gedateerd in 1953 en door van Schaik ondertekend. De legenda geven aan dat het gaat om de bepaling van de ondergrondse grenzen van genoemd perceel. Het zou prachtig zijn als beide kaarten aan elkaar gekoppeld konden worden en zo een stuk van de niet gekarteerde groeve dan plotseling gekarteerd zou blijken te zijn. Maar wat in eerste instantie een fluitje van een cent bleek te zijn was toch een beduidend stuk moelijker dan vooraf werd ingeschat. Na een lange en soms spannende speurtocht werd het raadsel tenslotte ontrafeld. Een oplossing die we in deze samenvatting niet mogen en willen verklappen.

▲